| abstract
| - Gęś czarna - danie staropolskie. Sprawioną gęś przyprawiano spalonym na węgiel wiechciem słomy (jak pisze Kitowicz, czasem z własnego buta przez kucharza wyciągniętym), do którego dodawano łyżkę lub więcej praśnego miodu, polewano octem i posypywano pieprzem i imbirem. Obsypana węglem słomianym gęś była czarna, stąd nazwa. Oryginalny opis z Kitowicza "Opisu obyczajów": "gęś czarna, którą u pomniejszych panów zaprawiano tak: kucharz upalił wiecheć domy na węgiel, w niedostatku czystej z bota czasem naprędce wyjęty, przydał do tego łyżkę lub więcej miodu praśnego, przylał podług potrzeby jakiego octu mocnego, zmięszał z ową słomą spaloną, zasypał pieprzem i imbierem, a zatem stała się gęś czarna, potrawa dobrze wzięta owych czasów i podczas największych bankietów używana. Nikt mi nie zada, iż taką przyprawę słomianą zmyśliłem na wyszydzenie staroświecczyzny, kiedy sobie wspomni na tarnosolis, płatki, których po dziś dzień kucharze do farbowania galaret i cukiernicy do farbowania cukrów używają; wszak te płatki są to zdziery starych koszul i pluder, które gaciami zowią, płóciennych; jeżeli mi nie wierzy, niech sobie ich każe dać funt w korzennym sklepie, znajdzie między tymi płatkami kołnierze od koszul i paski od gaci. Jeżeli powie, że te płatki, nim poszły do farby, wprzód musiały być czysto wyprane, to też uważyć powinien, że ogień, którym stoma do gęsi była palona, bardziej wyczyszczał wszelkie brudy niż woda płatki."
|
![[RDF Data]](/fct/images/sw-rdf-blue.png)